İlk olarak 1974 yılında ABD’li Erna Knutsen tarafından Tea & Coffee Trade (Çay & Kahve Ticareti) dergisinde kullanılan “specialty coffee” yani Türkçesiyle “nitelikli kahve” tanımı, günümüzde kahve severlerin sık sık duydukları bir kavram haline geldi. Erna Knutsen bu terimi “özel mikro iklimlerde yetiştirilen ve en iyi aromalara sahip olan çekirdekler için” tanımlamıştı. Genel bir bakış açısıyla nitelikli kahve, tutarlı kalitesi ve yüksek aromasıyla öne çıkan, topraktan fincana gelene kadar özenle işlenen ve yüksek kaliteli işçiliğin ürünü olan kahve çekirdekleridir.
Dünya genelinde yetiştirilen kahvelere “specialty coffee” yani “nitelikli kahve” sertifikası verilmesin şartlarını tanımlayan ve bu sertifikayı veren bir kuruluş var. Bu kuruluşun adı “Specialty Coffee Association (SCA)” yani “Nitelikli Kahve Birliği”.
SCA Kahve Puanlama Sistemi
SCA’nın oluşturduğu ve nitelikli kahve tanımında referans olarak kabul edilen bir puan sistemi var. Bu sistemde kahveler, aromaları, asiditeleri, kokuları gibi kahveye özgü farklı kategorilerde ve yetiştirildikleri yöreye özgü tat ve kalite kriterlerini taşıyıp taşımadıklarına göre, lisanslı kahve gurmeleri tarafından puanlandırılıyorlar. 100 puan üzerinden yapılan bu değerlendirmede toplamda 80 puan ve üzeri alan kahve çeşidi, “specialty coffee” yani “nitelikli kahve” ünvanını almaya hak kazanıyor.
Yani, uzun lafın kısası, yüksek kaliteli koşullarda yetişmiş kahve çekirdekleri, yüksek kaliteli ve özenli işlemler sonucunda, SCA’nın belirlediği kriterler değerlendirildiğinde 100 üzerinden en az 80 puan alıyorsa, o kahve çekirdekleri “specialty coffee” yani “nitelikli kahve” olarak tanımlanıyor.
